2022 09 23 pompoenenWe leven weer in een groene wereld. En ik kan binnenkort weer gras gaan maaien! Dat was door de droogte lang niet nodig. De winterrogge die ik vorige week gezaaid heb, staat al op veel plekken boven de grond. Kleine rode sprietjes laten hun kopjes zien. Het weer is hier zelden saai. Na vele uren regen afgelopen weekend, klaart het op en is er kans op nachtvorst. Wat? Nachtvorst? Maar het land ligt nog vol met pompoenen! Daar waar het bladerdek boven de pompoenen weg is, zijn de vruchten extra gevoelig voor bevriezing. En als er maar 1 klein plekje van de pompoen bevroren raakt, gaat hij vanaf daar rotten. Dinsdagavond heb ik vliesdoek over de pompoenen met open plekken gelegd. Woensdagnacht was er weer kans op nachtvorst en besloot ik veel pompoenen van het land te halen. Ik wilde niet het risico lopen om veel pompoenen te verliezen.

Terwijl ik woensdagochtend een stuk grond klaar aan het maken was om winterrogge in te zaaien hebben Gert en Bram een aanhangwagen vol pompoenen van het land gehaald. Die zijn dan in ieder geval voorlopig veilig gesteld! We hebben vooral oranje pompoenen in de aanhangwagen gestopt. De butternut pompoenen liggen nog grotendeels op het land. Die gaan we nu ook oogsten. De vrucht is rijp als hij een licht bruine kleur heeft.
butternut-pompoen-klaarmaken.jpg

2022 09 23 pompoenen vruchtvleesHet dikke oranje vruchtvlees heeft een zoete smaak. Butternut is gekookt snel gaar en uitermate geschikt om een dikke maaltijdsoep van te koken. Maar je kunt de vrucht ook roerbakken, stoven of grillen. Met bouillon, kruiden, peper en zout of zoet zijn er heerlijke gerechten van klaar te maken.

Veel is duurder geworden. Ik merk het niet alleen aan mijn kosten voor levensonderhoud, maar ook aan de uitgaven voor de tuinderij. Dus ik ontkom er niet aan om de prijs voor een oogstaandeel of anders gezegd een jaarabonnement te verhogen. Veel zelfoogst-tuinderijen vragen dit jaar al prijzen boven de € 300. En dan voor rond de 30 weken oogsten per jaar. Dat komt neer op minimaal € 10 per week. Ik vraag nu €275 voor 40 weken, wat neer komt op € 6,88 per week. Nu kan je niet alle tuinderijen 1 op 1 naast elkaar leggen. Er zit wat variatie in het aanbod.

Een andere benadering om de prijs te bepalen is om eerst de kosten voor een eerlijk loon voor de tuinder te bepalen. Met andere woorden. Wat vindt jij een eerlijk loon voor mij? In Gorssel is nu een zelfoogsttuinderij gestart die uitgaat van de draagkracht van de deelnemer. Iedereen betaald naar zijn vermogen. “Ieder naar zijn vermogen betekend bij ons dat zowel een schoonmaker als een belastingadviseur moet kunnen komen plukken. Een euro is niet voor iedereen hetzelfde. Sommigen maken schoon voor minder dan € 15 per uur bruto, terwijl een zelfstandige belastingadviseur snel € 100 vraagt. Om deze reden, en omdat gezonde biologische voeding zo belangrijk is, rekenen we niet in euro's maar in uren. Voor iedere volwassen mond die we van groenten voorzien werken we ongeveer twee tot drie uur per maand in de tuin. Wij vragen de oogsters om te bepalen wat onze uren waard zijn, hierin is ze in principe helemaal vrij, maar om de groenten voor eenieder betaalbaar te houden vragen we om bij het bepalen van ons uurloon het eigen uurloon in het achterhoofd te houden.” Ze gebruiken tabellen waarin je kan zien bij welk “uurloon” wat jij krijgt, welk jaarbedrag kan horen. Dat betekent hier dat de schoonmaker € 280 en de adviseur € 1750 zouden kunnen betalen. En iemand in de bijstand hoeft dan maar € 123 te betalen. Het is een interessant experiment. Ben benieuwd wat er gebeurt. Wil je meer over eerlijk loon voor boeren lezen kijk dan op https://toekomstboeren.nl/eerlijkloon/ of https://www.matsutake.nl/eerlijkloon Ik denk dat het logisch is om ook te kijken naar wat de tuinder aan inkomen nodig heeft. En dat zij/hij ook zoveel inkomen heeft dat zij/hij dit werk kan en wil blijven doen. Wordt vervolgd. Ik ben van plan om deze winter een jaarvergadering te houden. Dan kunnen we het daar ook over hebben.

In de loop van de afgelopen oogstweek heb ik ook de jongste rij sperziebonen op de lijst gezet. Heerlijke malse bonen van het ras Saxa. Een wat robuustere boon, die ook wat dikker nog lekker is. Door de regen en harde wind zijn sommige struikjes omgevallen of geknakt. Vanaf deze week kunnen we ook knolselderij gaan oogsten. Knolselderij is niet alleen voor in de soep. Je kan het ook verwerking in ovengerechten of bakken. Wat ik wel eens doe: Ik snij de knol in 1 cm. dikke plakken. Bak ze aan beide kanten in korte tijd gaar (als je er met een vork in kan prikken) Op het laatst een plak kaas erover, die dan smelt. En opeten maar. Makkelijk klaar te maken en lekker!


Te oogsten

Sperziebonen: Nieuwe jonge bonen van het ras Saxa. Het is een wat robuuste boon. Staat op rechter gedeelte van de tuin. Voorzichtig plukken. Richthoeveelheid: 200 gram per volwassene.

Knolselderij: Staan helemaal links op het land. Knol uitzoeken en dan met een groot mes ruim onder de knol door, de wortels doorsnijden. Dan knol aan loof uit de grond trekken. Richthoeveelheid: 1 per volwassene.

Butternut-pompoen; Liggen op het rechter gedeelte van de tuin, achter de mais, in het verlengde van de courgette planten. Mooie lichtbruine pompoen uitzoeken. Met snoeischaar steeltje door knippen. Ongeveer 1 kg per volwassene. Jaarabonnementshouders; leg thuis voorraad oranje pompoenen aan! 5 kg per volwassene

Rucola: Staat achter de raapstelen. Oogsten door met de hand een bosje met wortels en al uit de grond te trekken. Een bosje per volwassene.

Sla: Staat links op de tuin. Achter de andijvie. Het is een groene kropsla. Zit wat luis op. Oogsten door onderdoor te snijden. 1 per volwassene.

Ui: Ligt onder het afdakje naast de schommel. Hoeveelheid: 1 dikke ui of 400 gram per volwassene. Jaarabonnementshouders mogen thuis een voorraad aanleggen. Neem een kg mee.

Kerstomaat: In de grote kas; Zijn bespoten! Zie uitleg op het prikbord of in de kas. En in het oogstbericht nr. 33. Je mag 4 kerstomaatjes per volwassene. Vòòr consumptie goed wassen!

Wortel: Staan op rechter gedeelte. Zie bordje. Met de spitvork naast de wortels in de grondsteken en de wortels iets los steken. Wortel onderaan bij t loof pakken en uit de grond trekken. Ongeveer 300 gram per volwassene.

Rode bieten: Staan op rechter gedeelte. Oogsten door biet uit de grond te trekken. Ongeveer 300 gram per volwassene.

Nieuwe Zeelandse spinazie: Staat op linker gedeelte van de tuin, zie bordje vooraan. Is geen echte spinazie maar is qua smaak en gebruik ongeveer gelijk aan echte spinazie. Van Nieuw-Zeelandse spinazie oogst je zowel de volgroeide bladeren als de jonge stengel-toppen. Door het afsnijden, snoei je als het ware en gaat de plant zich alsmaar meer vertakken. Ongeveer 350 gram per volwassene. (Je mag meer plukken om in te maken. Tot 750 gram.)

Snijbiet: Staat links vooraan. Snijbiet oogst je zoals de naam al zegt; door te snijden. Je pakt met de ene hand een bosje blad en met de andere snijd je het blad onderaan af. Graag alle bladeren per plant snijden Niet te laag! Een paar cm. boven de grond. Er moeten nog groeipunten blijven, zodat weer nieuw blad kan groeien. Dan kunnen we nog weer een keer oogsten! Richthoeveelheid: Ongeveer 300 gram/volwassene.

Snijselderij: Staat op linkergedeelte. Achter de snijbiet. Zie bordje. Oogsten door te snijden. Een bosje per volwassene.

Krulpeterselie: Staat op linkergedeelte. Achter de snijselderij. Zie bordje. Oogsten door te snijden. Een bosje per volwassene.


Voor de liefhebber:

Venkel: Gaat schieten, maar is nog wel lekker, Staat op rechter gedeelte van de tuin. Zie bordjes. Dik exemplaar uitzoeken en met een groot mes de venkel onderdoor snijden. Knippen met een snoeischaar gaat makkelijker. Richthoeveelheid 1 per per volwassene. 1 extra is geen probleem.

Raapstelen: Worden wat vezeliger en minder mooi. Staat vlak bij de pomp, links naast de broccoli. Oogsten door met de hand een bosje met wortels en al uit de grond te trekken. Een bosje per volwassene. Zolang de voorraad strekt.

Andijvie: Staat links op de tuin. Er zit mogelijk wat luis op de andijvie. Oogsten door te snijden. 1 per volwassene. Zolang de voorraad strekt.

Komkommer: In de grote kas. De teelt is nagenoeg gebeurt. Steeltje door knippen. 1 per volwassene. Zolang de voorraad strekt.

Vleestomaat: In de grote kas, rechter rij; Zijn bespoten! Zie uitleg op het prikbord of in de kas. En in het oogstbericht nr. 33. Je mag 1 tomaat (ongeveer 200 gram) per volwassene. Zolang de voorraad strekt. Vòòr consumptie goed wassen!

Broccoli: In de oksels groeien af en toe nieuwe broccolietjes. Mag je van oogsten. Zolang de voorraad strekt. Max 200gram per volwassene.

Snijboon-zaden:
Staat helemaal rechts en helemaal achteraan op de tuin. Aan de stoken. De peulen zelf zijn niet meer lekker, maar de zaden die er in zitten(grote witte bonen) zijn prima te eten. Hoeveelheid: Zelf inschatten.


Jan-Jaap Scholten