2019 11 28 bloemenperkDe eerste 15 meter bloemenbed voor de bloementuin van de Nieuwe Akker is geplant! Mijn moeder heeft een grote tuin. Waar veel bloemen in groeien. De vaste bloemenplanten worden elk jaar iets meer en op een gegeven moment kan je die vaste planten scheuren of afsteken omdat ze anders te veel worden. Ik mocht wel wat afsteken. Na de geschikte soorten voor het bloemenpluk-project van de Nieuwe Akker besproken te hebben, ben ik gaan afsteken. Totdat ik 6 grote blauwe kisten vol had. En een siergras en nog een plant in een grote zak. Toen ik een kist optilde voelde ik dat er wel meer dan 25 kg in een kist zat! Ik had namelijk zoveel mogelijk grond aan de kluit laten zitten. Afijn, met behulp van een kruiwagen de kisten in mijn autootje gezet. Die zat dus proppie vol met een kilo of 200 aan vaste planten. Niet te hard over drempels rijden dus! Ik heb de planten naast het nieuwe aardbeienbed in de grond gezet.

Er komt weer vorst aan. Je weet van te voren niet precies hoe hard het gaat vriezen. Een beetje nachtvorst is voor mij wel goed te doen. Hier een daar een vliesdoek overheen en klaar is Kees. Maar als het naar -3 of kouder gaat, wordt het een ander verhaal. Dan is een vliesdoekje voor veel groenten niet meer genoeg. Zo kunnen rode bieten niet tegen vorst. En we hebben nog heel veel. Er stond nog zo 300 kg op het land.

2019 11 28 bieten oogstenOm de te lage temperaturen voor te zijn, hebben we een 200 kg uit de grond gehaald, om vorstvrij op te slaan. Als het gaat vriezen koppel ik de handpomp af. Die kan je dan even niet gebruiken.

Voor de nieuwe jaarabonnees, mensen met een proefabonnement, en sommige anderen, nog even het volgende. Altijd goed de oogst-instructies lezen. Als er staat dat de rode kool in de grote kas klaar ligt, betekent dat je het niet van het land mag oogsten. Alleen daar waar op het land een bordje bij staat mag je oogsten. Anders niet. Of als er een draadje omheen zit, betekent dat je daar niet moet oogsten of lopen. Ik heb daar goede redenen voor. En die zijn in ons allen voordeel! En wist je, dat je naast groenten, kruiden en zacht fruit ook brood kunt krijgen op de Nieuwe Akker!

2019 11 28 lotteLotte van Boer'n Bakker maakt op ambachtelijke wijze 3 soorten zuurdesembrood. Tarwe, rogge en emmer. Biologisch, vers en met de hand gekneed! Erg lekker! Elke vrijdagochtend word het brood op de Nieuwe Akker bezorgd. Het brood neem je af in de vorm van een abonnement. Dit kan je ook 4 weken uitproberen! Voor meer informatie kijk in de bijlage.

Net zoals bij de rode kool, waren een aantal savooi kolen aan de buitenkant aangetast.Deze hebben we nu ook van het land gehaald. De aangetaste bladeren er afgepeld en in kisten voor je klaargezet. Voorlopig in de grote kas. Maar misschien gaat volgende week daar het plastic eraf. Dan komen ze in de pipowagen.

De oranje wortel, de peen, was vroeger niet oranje. Eerder wit en geel. Maar de Hollandse worteltelers en -vermeerderaars wilden graag oranje wortels. Door selectie op kleur kregen we uiteindelijk de oranje wortel. Af en toe gaat de natuur nog weer even terug naar een meer oorspronkelijke kleur. Op de tuin kom je ze af en toe tegen tijdens het oogsten. Deze witte en gele 'oerwortels' smaken vergelijkbaar en zijn dus prima te eten.

Vanaf deze week mag je ook schorseneren oogsten. Ook wel arme lui's asperge of keukenmeiden verdriet genoemd. In de schil zit latex, wat hardnekkige rubberkleurige vlekken op de handen kan geven. Als de keukenmeiden op vrijdag schorseneren klaar moesten maken, konden ze in het weekend niet uit. Vandaar het verdriet. Om vlekken te voorkomen kan je met handschoenen aan werken of eerst koken en dan pas schillen. Deze lange zwarte wortel haal je niet zomaar uit de grond. Er zijn 4 rijen. We beginnen met de linker en buitenste rij! Anders wordt het een zooitje. Je graaft aan de linkerkant, vlak naast de buitenste de rij een gleuf van ongeveer 40 cm diep. De grond die er uit komt dan aan de linkerkant van de gleuf leggen! Dan aan de andere kant van de rij, de spitvork vlak naast de schorseneer, loodrecht in de grond duwen en dan de wortel voorzichtig los maken en uit de grond trekken. Sommigen hebben vertakkingen. Ze zijn het best minstens een vinger dik, anders hou je weinig over na het schillen.

Volgende week komen de spruiten op het oogstmenu.

 

Te oogsten:

Schorseneren : staat gelijk links van de grote tunnelkas, vooraan. Er zijn 4 rijen. We beginnen met de linker en buitenste rij! Anders wordt het een zooitje. Je graaft aan de linkerkant, vlak naast de buitenste de rij een gleuf van ongeveer 40 cm diep. De grond die er uit komt dan aan de linkerkant van de gleuf leggen! Dan aan de andere kant van de rij, de spitvork vlak naast de schorseneer, loodrecht in de grond duwen en dan de wortel voorzichtig los maken en uit de grond trekken. Sommigen hebben vertakkingen. Ze zijn het best minstens een vinger dik, anders hou je weinig over na het schillen. .

Savooi kool. Ligt klaar in de grote tunnelkas! Dit waren de licht aangetaste kolen, waar we de slechte plekken weggehaald hebben. Deze moeten eerst op! Hoeveelheid; Een grotere voor meer persoons-huishoudens. Een kleinere voor een 1 persoonshuishouding.

Winterpostelein; Bladgroente waar je goed een salade van kan maken. Staat in de kleine tunnelkas, links. Graag links vooraan beginnen met oogsten. Voorzichtig tussen de rijtjes stappen! Je pakt met de ene hand wat blaadjes en met de andere snijd je onderaan de steeltjes door. Snijden dus en niet trekken s.v.p. Dan kan er nog weer nieuwe groeien. Ongeveer 100 gram per volwassene. Kasdeur altijd weer sluiten a.u.b.

Boerenkool of palmkool. Staat vlak bij de handpomp. Zie bordje. Alleen de onderste grote mooie bladeren plukken. Dan kunnen de kleinere nog wat groter groeien. Ongeveer 400 gram per volwassene.

Aardpeer: Staat vlak bij het afdakje/schommel. Daar vandaan naar links richting composthoop lopen. Zie bordje. Sommige mensen vergelijken het met oesters of artisjok met een lichte nootachtige smaak. Aardperen zijn ook, mits vers, rauw te eten en zijn dan lekker bros en krokant. Ze combineren goed met aardappels, worteltjes, vis en noten. Echter ook met prei, erwten, bonen en broccoli gaan ze fijn samen. Oogsten; Bij linker rij beginnen. Voorzichtig met een spitvork of greep ruim voor de stengel steken. En de knolletjes uit de grond halen. Waarschijnlijk zitten ze ook aan weerszijden onder het gras. Ongeveer 250 gram per volwassene.

Prei: Zie je vanaf de pomp wel staan. Oogsten door met de spitvork de prei eerst diep los te steken. Dan onderaan vastpakken en uit de grond te trekken. Het mooie groen is ook prima om te eten! Ongeveer 250 gram per volwassene.

Groenlof: Staat links achter de grote tunnelkas. Kan je ook goed stamppot van maken, al la andijvie. Buitenste blad ziet er soms lelijk uit, maar daaronder zit prima lof! Oogsten door met een mes de "krop" onder door te snijden. Hoeveelheid. 1 kleine per persoon. Grote voor 2 personen of meer personen.

Groenselderij: Staat rechts naast de boerenkool, halverwege. Achter de peterselie. Zie bordje. Is het zusje van de bleekselderij. Het is wat sterker van smaak dan de bleke variant. Groenselderij is rijk aan mineralen en vitaminen. Groenselderij is geschikt als smaakmaker en garnering van soepen, salades en stoofschotels. Oogsten door ruim onder de stelen, de plant door te snijden of door dikke stelen af te breken. Hoeveelheid; 1 per volwassene of los een aantal stelen.

Pastinaak: Op het rechter gedeelte van de tuin. Paadje van de bieten inlopen. Staan links naast de rode bieten. Ze hebben bruine roestplekken, maar die kan je er gewoon afschillen. Oogsten met een spitvork. Ongeveer 300 gram per volwassene.

Snijbiet: Staat rechts naast de prei. 20 meter naar achteren Snijbiet oogst je zoals de naam al zegt; door te snijden. Je pakt met de ene hand een bos blad en met de andere snijd je het blad onderaan af. Als je de buitenste bladeren te groot vindt, alleen de binnenste kleinere bladeren nemen. Graag alle bladeren per plant snijden Niet te laag! Een paar cm. boven de grond. Er moeten nog groeipunten blijven, zodat weer nieuw blad kan groeien. Dan kunnen we nog weer een keer oogsten! Richthoeveelheid: Ongeveer 350 gram/volwassene.

Pompoenen: Liggen onder het afdakje naast de schommel of in de grote groene houten kar. Butternut; Een lichtbruine middelgrote pompoen. Lijkt ook wel op een kalebas. Met dik oranje vruchtvlees. Of Black Futsu; Is een middelgrote pompoen. Eerst donker groen van kleur. Daarna verandert de kleur naar lichtgroen en oranje. Lijkt qua smaak op de muskaatpompoen. Of Oranje hokkaido pompoen. Bekendste consumptie-pompoen. Hoeveelheid; Ongeveer 1 kg/volwassene.

Knolselderij: Staan helemaal rechts op het land. Knol uitzoeken en dan met een groot mes ruim onder de knol door, de wortels doorsnijden. Dan knol aan loof uit de grond trekken. Richthoeveelheid: 1 per volwassene.

Rucola: Staat rechts op de tuin, vooraan. Oogsten door te snijden. Dan kan er nog weer nieuwe groeien. 1 bosje per volwassene.

Winterwortel: Staan rechts op de tuin. Vooraan. Met de spitvork naast de wortels in de grondsteken en de wortels iets los steken. Wortel onderaan bij t loof pakken en uit de grond trekken. De witte en gele wortels zijn ook lekker! Ongeveer 250 gram per volwassene.

Jaarabonnement-houders mogen thuis een voorraadje aan leggen. 4 kg per volwassene is geen probleem. Draai het loof van de wortel, leg ze op een laagje zand in een kist, bak of emmer, bedek ze met een laagje zand en leg de volgende laag er bovenop. Eindig met een laag zand. De wortelen kun je tot vijf maanden in kisten op een droge, koele plek bewaren. Het zand is liefst geel maar ik gebruik zelf ook grond uit de tuin. Het zand moet licht vochtig zijn. Dus eventueel nat maken. Zorg dat er onder in de kist of emmer gaten zitten zodat teveel aan vocht weg kan. De kist koud wegzetten. Dat kan buiten onder een afdak zijn, maar kan net zo goed binnen. Wel moet je er dan voor zorgen dat je er een stuk gaas overheen legt, zodat er geen ongedierte bij kan. Muizen zijn dol op wortel.

Rode bieten: Staan op rechter gedeelte. Zie bordje vooraan. Paadje inlopen en dan na 30meter. Oogsten door biet uit de grond te trekken. 1 hele grote of 250 gram per volwassene.


Voor de liefhebber

Witlof-pennen(om thuis witlof te trekken) Staat links achter de grote tunnelkas, rechts van de groenlof. Steek een aantal witlof planten uit. Snij het loof vanaf 2 cm boven de wortel af. Ik kort alle wortels in op ongeveer 20 cm. Ik pak een emmer of grote bloempot en leg die op zijn kant. Ik leg een klein laagje aarde in de zijkant van de emmer/pot. En daarop een paar wortels en dan weer een laagje aarde. En dan weer wortels, en weer aarde. Totdat de emmer/pot vol is. Zorg ervoor dat de bovenkant van de wortels op gelijke hoogte zitten. Emmer/pot rechtopzetten en eventueel een klein beetje water geven. Op een warme plek zetten(13-18 °C) en licht weg houden. Bijvoorbeeld door er een bloempot op zijn kop erover heen te doen. Na ongeveer 4 weken heb je witlof.

Nieuwe Zeelandse spinazie: Staat op rechter gedeelte van de tuin, achter de snijbiet. Is geen echte spinazie maar is qua smaak en gebruik ongeveer gelijk aan echte spinazie. Van Nieuw-Zeelandse spinazie oogst je zowel de bladeren als de jonge stengel-toppen. Door het afsnijden, snoei je als het ware en gaat de plant zich alsmaar meer vertakken. Ongeveer 400 gram per volwassene.

Peterselie(platte): Staat vlak bij de handpomp. Zie bordje. Oogsten door een bosje af te snijden. Zolang de voorraad strekt.
Jan-Jaap Scholten