De meeste groenten hebben de 3 nachten met vorst goed doorstaan.2019 11 08 boerenkool

Het is even een werkje om al die vorstgevoelige groenten af te dekken, maar zeker de moeite waard. Zo staat de snijbiet er nog prachtig en in volle glorie bij. En kan er ook nog Nieuwe Zeelandse spinazie geoogst worden. Door langdurige nattigheid in de afgelopen periode is veel groente er niet beter op geworden. Als de bladeren van de planten te lang vochtig blijven ontwikkelen zich daar vaak schimmels op. Zo zie je nu op prei bladeren een roestige kleur ontstaan. Die schimmel heet dan ook roest.

Winterwortel Het loof van de winterwortels heeft gedeeltelijk problemen met smet. Dat loof is tijdens de vorst definitief afgestorven en ligt over de wortel heen. En een goede voedingsbodem voor schimmels. Gisteren heb ik een groot gedeelte van dat dode loof met de greep van de wortels afgehaald. Om de kwaliteit van de wortels te beoordelen heb ik wat geoogst. Gelukkig heeft nu nog maar een heel klein gedeelte van de winterwortels te lijden van de schimmels. Maar voorkomen is beter dan genezen. En aangezien de winterwortels niet tegen strenge vorst kunnen, lijkt het me goed om werk te maken van het oogsten van de winterwortels. Dat betekent dat je thuis een voorraad aan mag leggen. Een voorraad van 4 kg per volwassene is geen probleem. Draai het loof van de wortel, leg ze op een laagje zand in een kist, bak of emmer, bedek ze met een laagje zand en leg de volgende laag er bovenop. Eindig met een laag zand. De wortelen kun je tot vijf maanden in kisten op een droge, koele plek bewaren. Het zand is liefst geel maar ik gebruik zelf ook grond uit de tuin. Het zand moet licht vochtig zijn. Dus eventueel nat maken. Zorg dat er onder in de kist of emmer gaten zitten zodat teveel aan vocht weg kan. De kist koud wegzetten. Dat kan buiten onder een afdak zijn, maar kan net zo goed binnen. Wel moet je er dan voor zorgen dat je er een stuk gaas overheen legt, zodat er geen ongedierte bij kan. Muizen zijn dol op wortel.

2019 11 08 witlofWitlof Sinds 2015 zijn we ook witlof gaan telen. Dit naar aanleiding van een aantal Belgische zelfoogsttuinen, waar ze dit ook doen. Witlof krijg je door de witlof plant te telen. Die uit te graven. Blad eraf snijden. En wat dan weer op de wortel uitloopt is de witlof.

Op de tuin worden de witlof-pennen geteeld, waarna we dan thuis in een grote emmer of een diepe bak de witlof kunnen gaan trekken. Zie verder op de oogstlijst bij "Voor de liefhebbers". Je kan ook even op de volgende website kijken: Sjeftuintips

De planten in de grote kas, zoals de tomatenplanten hebben door de kou een dusdanig tik gehad dat het klaar is. We zijn dan ook de planten aan het opruimen. We halen wel eerst alle vruchten er nog af. Dus als je chutney wil maken van groene tomaten dan kan dat. Zie voor een recept in de bijlage.

2019 11 08 winterposteleinDe winterpostelein in de kleine tunnelkas is goed gegroeid en kan geoogst gaan worden.
Het is een plantje die ook in het wild in Nederland goed groeit. Het is winterhard en daardoor een geschikte teelt voor in de winter. Je oogst deze kleine bladgroente op steeltjes, door het te snijden, waarna het weer opnieuw uitgroeit. Hierdoor kunnen we gedurende de winter, meerdere keren oogsten! Winterpostelein is vrij neutraal van smaak. Goed te gebruiken als saladegroente. Oogsten is een kunst. Oogsten is iets wat je moet leren. Voordat je gaat oogsten is het goed om eerst te kijken hoe de groenten geteeld zijn. En wat staat er in de oogstinstructie? Staan er 4 rijen of 5? Het is verstandig om vanaf 1 kant, meestal de voorkant, alles weg te oogsten. Dit omdat er als er een stuk grond is leeg geoogst, het weer bewerkt kan worden om bv een groenbemester of andere groente op te telen. Als er nog iets staat, een klein exemplaar, of weinig, dan toch dat eerst oogsten. Doe je dat niet dan wordt er al snel oogstresten van het schoonmaken van de geoogste groente, op of naast gegooid. De volgende die komt oogsten ziet niet meer dat daar nog iets staat en gaat er bovenop staan. Kijk dus sowieso even goed waar je je oogstresten neer legt. Als je niet zorgvuldig oogst wordt het al snel een zooitje. Waarbij veel groente verloren gaat omdat het vertrapt of niet geoogst wordt. Dan hebben we dus met zijn allen ook minder. Als je zelf groenten teelt of hebt geteeld, weet je hoeveel moeite dat kost. Dat daar veel tijd, energie en toewijding in zit. Dat alles wat oogstbaar en eetbaar is, de moeite waard is. Zo is van prei alles goed eetbaar. Ook het groene blad. En als er dan een groot deel van de bovenkant wordt weggesneden, wordt er kostbare prei weggegooid. Het doet mij en de medewerkers dan ook te kort als er niet zorgvuldig geoogst wordt en we zien dat er nonchalant met de groenten om wordt gesprongen. Maar ja. Oogsten moet je ook leren. En door fouten te maken leer je ook. Ik leg het je graag uit en doe t graag voor. Dus als je een beroep op mij wilt doen, hoor ik t graag. Je kan het ook aan een mede-oogster vragen.

Te oogsten:

Winterpostelein; Bladgroente waar je goed een salade van kan maken. Staat in de kleine tunnelkas, links. Graag links vooraan beginnen met oogsten. Voorzichtig tussen de rijtjes stappen! Je pakt met de ene hand wat blaadjes en met de andere snijd je onderaan de steeltjes door. Snijden dus en niet trekken s.v.p. Dan kan er nog weer nieuwe groeien. Ongeveer 100 gram per volwassene. Kasdeur altijd weer sluiten a.u.b.

Boerenkool: Staat vlak bij de handpomp. Zie bordje. Alleen de onderste grote mooie bladeren plukken. Dan kunnen de kleinere nog wat groter groeien. Ongeveer 400 gram per volwassene.

Aardpeer: Staat vlak bij het afdakje/schommel. Daar vandaan naar links richting composthoop lopen. Zie bordje. Sommige mensen vergelijken het met oesters of artisjok met een lichte nootachtige smaak. Aardperen zijn ook, mits vers, rauw te eten en zijn dan lekker bros en krokant. Ze combineren goed met aardappels, worteltjes, vis en noten. Echter ook met prei, erwten, bonen en broccoli gaan ze fijn samen. Oogsten; Bij linker rij beginnen. Voorzichtig met een spitvork of greep ruim voor de stengel steken. En de knolletjes uit de grond halen. Waarschijnlijk zitten ze ook aan weerszijden onder het gras. Ongeveer 250 gram per volwassene.

Prei: Zie je vanaf de pomp wel staan. Oogsten door met de spitvork de prei eerst diep los te steken. Dan onderaan vastpakken en uit de grond te trekken. Het mooie groen is ook prima om te eten! Ongeveer 200 gram per volwassene.

Groenlof: Staat links achter de grote tunnelkas. Kan je ook goed stamppot van maken, al la andijvie. Oogsten door met een mes de "krop" onder door te snijden. Hoeveelheid. 1 kleine per persoon. Grote voor 2 personen of meer personen.

Groenselderij: Staat rechts naast de boerenkool, halverwege. Achter de peterselie. Zie bordje. Is het zusje van de bleekselderij. Het is wat sterker van smaak dan de bleke variant. Groenselderij is rijk aan mineralen en vitaminen. Groenselderij is geschikt als smaakmaker en garnering van soepen, salades en stoofschotels. Oogsten door ruim onder de stelen, de plant door te snijden of door dikke stelen af te breken. Hoeveelheid; 1 per volwassene of los een aantal stelen.

Pastinaak: Op het rechter gedeelte van de tuin. Paadje van de bieten inlopen. Staan links naast de rode bieten. Ze hebben bruine roestplekken, maar die kan je er gewoon afschillen. Oogsten met een spitvork. Ongeveer 300 gram per volwassene.

Snijbiet: Staat rechts naast de prei. 20 meter naar achteren Snijbiet oogst je zoals de naam al zegt; door te snijden. Je pakt met de ene hand een bos blad en met de andere snijd je het blad onderaan af. Als je de buitenste bladeren te groot vindt, alleen de binnenste kleinere bladeren nemen. Graag alle bladeren per plant snijden Niet te laag! Een paar cm. boven de grond. Er moeten nog groeipunten blijven, zodat weer nieuw blad kan groeien. Dan kunnen we nog weer een keer oogsten! Richthoeveelheid: Ongeveer 350 gram/volwassene.

Pompoenen: Liggen nu onder het afdakje naast de schommel. Butternut; Een lichtbruine middelgrote pompoen. Lijkt ook wel op een kalebas. Met dik oranje vruchtvlees. Of Black Futsu; Is een middelgrote pompoen. Eerst donker groen van kleur. Daarna verandert de kleur naar lichtgroen en oranje. Lijkt qua smaak op de muskaatpompoen. Of Oranje hokkaido pompoen. Bekendste consumptie-pompoen. Hoeveelheid; Ongeveer 1 kg/volwassene.

Jaar-abonnementhouders mogen bovenstaande pompoenen extra meenemen om thuis op te slaan! 10 kg opslaan per volwassene is geen probleem.

Knolselderij: Staan helemaal rechts op het land. Knol uitzoeken en dan met een groot mes ruim onder de knol door, de wortels doorsnijden. Dan knol aan loof uit de grond trekken. Richthoeveelheid: 1 per volwassene.

Rucola: Staat rechts op de tuin, vooraan. Oogsten door te snijden. Dan kan er nog weer nieuwe groeien. 1 bosje per volwassene.

Winterwortel: Staan rechts op de tuin. Vooraan. Met de spitvork naast de wortels in de grondsteken en de wortels iets los steken. Wortel onderaan bij t loof pakken en uit de grond trekken. Ongeveer 250 gram per volwassene. Jaarabonnement-houders mogen thuis een voorraadje aan leggen. 4 kg per volwassene is geen probleem. Draai het loof van de wortel, leg ze op een laagje zand in een kist, bak of emmer, bedek ze met een laagje zand en leg de volgende laag er bovenop. Eindig met een laag zand. De wortelen kun je tot vijf maanden in kisten op een droge, koele plek bewaren. Het zand is liefst geel maar ik gebruik zelf ook grond uit de tuin. Het zand moet licht vochtig zijn. Dus eventueel nat maken. Zorg dat er onder in de kist of emmer gaten zitten zodat teveel aan vocht weg kan. De kist koud wegzetten. Dat kan buiten onder een afdak zijn, maar kan net zo goed binnen. Wel moet je er dan voor zorgen dat je er een stuk gaas overheen legt, zodat er geen ongedierte bij kan. Muizen zijn dol op wortel.

Rode bieten: Staan op rechter gedeelte. Zie bordje vooraan. Paadje inlopen en dan op rechter teeltbed! Oogsten door biet uit de grond te trekken. 1 hele grote of 250 gram per volwassene.

Voor de liefhebber

Witlof-pennen(om thuis witlof te trekken) Staat links achter de grote tunnelkas, rechts van de groenlof. Steek een aantal witlof planten uit. Snij het loof vanaf 2 a 3 cm boven de wortel af. Ik kort alle wortels in op ongeveer 20 cm. Ik pak een emmer of grote bloempot en leg die op zijn kant. Ik leg een klein laagje aarde in de zijkant van de emmer/pot. En daarop een paar wortels en dan weer een laagje aarde. En dan weer wortels, en weer aarde. Totdat de emmer/pot vol is. Zorg ervoor dat de bovenkant van de wortels op gelijke hoogte zitten. Emmer/pot rechtopzetten en eventueel een klein beetje water geven. Op een warme plek zetten(13-18 °C) en licht weg houden. Bijvoorbeeld door er een bloempot op zijn kop erover heen te doen. Na ongeveer 4 weken heb je witlof.

Nieuwe Zeelandse spinazie: Staat op rechter gedeelte van de tuin, achter de snijbiet. Is geen echte spinazie maar is qua smaak en gebruik ongeveer gelijk aan echte spinazie. Van Nieuw-Zeelandse spinazie oogst je zowel de volgroeide bladeren als de jonge stengel-toppen. Door het afsnijden, snoei je als het ware en gaat de plant zich alsmaar meer vertakken. Ongeveer 400 gram per volwassene.

Groene kleine puntpaprika. Liggen in een kist in de grote kas. De laatste kleine paprikaatjes. 150 gram per volwassene. Zolang de voorraad strekt.

Groene tomaten: Liggen in een kist in de grote kas. Om bijvoorbeeld chutney van te maken. 500 gram per volwassene. Zolang de voorraad strekt.

Peterselie(platte): Staat vlak bij de handpomp. Zie bordje. Oogsten door een bosje af te snijden. Zolang de voorraad strekt.


Jan-Jaap Scholten