Altijd weer spannend als het 's nachts gaat vriezen. De nacht van vrijdag naar zaterdag ging nog wel. Ik had over de bladgroente en groenselderij 1 laag vliesdoek gelegd. Maar voor de nacht van zaterdag naar zondag was de voorspelling -6 graden! Ik heb toen over de snijbiet en Nieuwe Zeelandse spinazie een extra doek gelegd. De winterwortel kan ook niet tegen deze temperatuur, dus daar heb ik ook een extra doek overheen gedaan. Voor de knolselderij had ik eerst ook een extra doek in gedachten. Maar het waaide nogal, wat een vliesdoek leggen wat lastig maakt en ik was er niet van overtuigd dat dat voldoende bescherming zou geven. Ik besloot ze dan maar van het land te halen en veilig in de pipowagen onder een deken op te slaan. Het was inmiddels 4 uur 's middags en moest flink aanpoten. Ik moest die avond nog met mijn toneelgroep optreden en op tijd aanwezig zijn voor de voorbereidingen. Drie kwartier later had ik ze veilig in de pipowagen liggen. Ik kon me met een gerust hart op de voorstelling richten. Altijd weer spannend hoe de groenten door de vorst heenkomen. De Nieuw-Zeelandse spinazie is heel gevoelig, maar het gedeelte waar ik een extra zeildoek over heen had gelegd heeft het gered. De snijbiet en winterwortel zijn ongeschonden door de vorst gekomen. De groenlof heeft wel een tik gehad, maar er zitten nog goede tussen. De groenselderij is wel flink bevroren geweest. Het doek was er afgewaaid. Tja, het is geven en nemen.

We kunnen nu ook topinamboer oogsten. Wat? topinamboer? Ook wel jeruzalem-artisjok genoemd. Tja, weet je nog niets. Goed, noemen we het aardpeer. Dat klinkt al minder ver weg. De plant is familie van de zonnebloem en krijgt ook lange stengels met kleine gele bloemetjes.

Bij de wortels vormen zich in het najaar knolletjes. Van oorsprong groeit de aardpeer in Noord-Amerika. Hij is voor het eerst beschreven door de Franse ontdekkingsreiziger Samuel de Chaplin in 1605, die hem aantrof bij de Huron-indianen. De knol heeft slechts een dunne schil en schillen is niet nodig. De aardpeer kan rauw gegeten worden, bijvoorbeeld als salade. De smaak van de knol is lichtelijk zoet, notig en heeft iets van een artisjok. De witte knollen verkleuren aan de lucht snel naar bruin. De aardpeer kan gekookt worden en zo gegeten. De kooktijd varieert van 10 minuten voor de kleine aardperen, tot 30 minuten voor de grote. Ook is het mogelijk de aardpeer na kort koken te bakken, net als aardappelen, al dan niet met toevoegen van kruiden, knoflook, etc. Eenmaal uit de grond drogen de knollen snel uit en zijn daardoor in de koelkast hoogstens enkele dagen houdbaar. Voor het oogsten heb ik een strook van een meter breed uit gezet. Altijd vooraan beginnen met zoeken. Met de greep een hap grond uitnemen en die een stukje naar achteren, waar al gegraven is, omgooien. Zodat je geen grond gooit op waar nog geoogst moet worden. Graag ook de gehele breedte afzoeken. Vanwege de droge zomer zijn de knolletjes vrij klein dit jaar.

Te oogsten

Aardpeer(knolletje): Staat vlak bij het afdakje/schommel. Daar vandaan naar links richting composthoop lopen. Zie bordje. Ze zijn vanwege de droge zomer vrij klein. Oogsten; vooraan beginnen. Met de greep een hap grond uitnemen en die een stukje naar achteren, waar al gegraven is, omgooien. Zodat je geen grond gooit op waar nog geoogst moet worden. Graag ook de gehele breedte afzoeken. Ongeveer 200 gram per volwassene.

Boerenkool: Staat iets rechts op de tuin. Onderste mooie bladeren plukken. Dan groeien de kleinere nog wat groter, Ongeveer 400 gram per volwassene.

Palmkool: Staat iets rechts op de tuin. Onderste mooie bladeren plukken. Dan groeien de kleinere nog wat groter, Ongeveer 400 gram per volwassene.

Prei: Staat op het linker gedeelte. Vooraan beginnen. Oogsten door met de spitvork de prei eerst los te steken. Dan onderaan vastpakken en uit de grond te trekken. Het mooie groen is ook prima om te eten! Ongeveer 200 gram per volwassene.

Pastinaak: Staat rechts op de tuin. Meest rechtse paadje inlopen. Zie bordjes. Oogsten door met een spitvork los te steken. Ongeveer 300 gram per volwassene.

Winterpostelein; Staat in de kleine tunnelkas. Bladgroente waar je goed een salade van kan maken. Je eet zowel de stengeltjes als het blad. Je oogst het door de steeltjes af te snijden, ongeveer 3 cm boven de grond. Snijden dus en niet trekken s.v.p. Dan kan er weer nieuwe postelein groeien! Graag aanéénsluitend snijden. (Dus niet hier en daar een plukje. Maar daar waar al gesneden is) Ongeveer 150 gram per volwassene. Je mag veel meer! Tot 500 gram is geen probleem.

Wortel: Staat op het rechter gedeelte van de tuin. Zie bordjes. Met de spitvork naast de wortels in de grondsteken en de wortels iets los steken. Wortel onderaan bij t loof pakken en uit de grond trekken. Ongeveer 250 gram per volwassene.

Knolselderij: Ligt in de pipowagen. Richthoeveelheid: 1 per volwassene.

Groenlof: Staat helemaal rechts op de tuin. Vooraan. Is een bladgroente in de vorm van een grote langwerpige krop. De smaak ligt tussen die van witlof en andijvie in. En is ook wat bitter. Oogsten door laag bij de grond onderdoor te snijden. Oogsten naar behoefte. 1 krop is al vrij veel!

Nieuwe Zeelandse spinazie: Staat op linker gedeelte van de tuin, zie bordje vooraan. Is geen echte spinazie maar is qua smaak en gebruik ongeveer gelijk aan echte spinazie. Van Nieuw-Zeelandse spinazie oogst je de bladeren. Je mag ook takken van 50 cm afsnijden en thuis de blaadjes eraf halen. Oogsten naar behoefte.

Snijbiet: Staat links vooraan. Snijbiet oogst je zoals de naam al zegt; door te snijden. Je pakt met de ene hand een bosje blad en met de andere snijd je het blad onderaan af. Graag alle bladeren per plant snijden Niet te laag! Een paar cm. boven de grond. Er moeten nog groeipunten blijven, zodat weer nieuw blad kan groeien. Dan kunnen we nog weer een keer oogsten! Richthoeveelheid: Ongeveer 300 gram/volwassene.

Snijselderij: Staat op linkergedeelte. Achter de snijbiet. Zie bordje. Oogsten door te snijden. Een bosje per volwassene.

Krulpeterselie: Staat op linkergedeelte. Achter de snijselderij. Zie bordje. Oogsten door te snijden. Een bosje per volwassene.

Voor de liefhebber:

Broccoli: In de oksels groeien af en toe nieuwe broccolietjes. Mag je van oogsten. Zolang de voorraad strekt. Max 200gram per volwassene.

Rucola: Staat op het linker gedeelte. Meter of 40 paadje links naast de Nieuw Zeelandse spinazie inlopen. Oogsten door te snijden Een bosje per volwassene. Zolang de voorraad strekt.

Groenselderij: Staat gelijk rechts naast de broccoli, iets naar achteren. Is bevroren geweest! Oogsten door ruim onder de stelen, de plant door te snijden of door dikke stelen af te breken. Hoeveelheid; 1 per volwassene of los een aantal stelen. Zolang het nog goed is



Jan-Jaap Scholten