W2020 01 03 spanjee zijn weer een nieuw jaar begonnen. Ik wens je een gezond en groeizaam 2020! Met veel mooie momenten. Ik was met de jaarwisseling in Spanje. In de zuidelijke stad Sevilla. En heb daar in de 5 dagen die ik daar met mijn geliefde heb doorgebracht, prachtige momenten beleefd.

Van schoonheid en verwondering. Maar ook dat je gewoon in een T-shirtje op een zonovergoten terras een biertje kan drinken. En het is ook een stad van de Flamencodans. We hebben een prachtige voorstelling gezien.

Nu weer terug naar normaal. Nederland, tuin, toekomst. De prijs voor een oogstaandeel wordt per ingang van dit jaar € 250,00 per volwassene. Dit bedrag geldt vanaf dat je nieuwe oogstabonnementsjaar ingaat. Waarom verhoog ik de prijs? De belangrijkste reden is dat ik ook graag een normaal inkomen wil verwerven. Ik denk dat ik gemiddeld over het jaar 40 uur per week werk. Ik heb daar de afgelopen jaren een minimale vergoeding voor gekregen. En die vergoeding ligt nu ongeveer rond de € 1100 per maand. (Tijdens de jaarvergadering op 29 januari heb ik nauwkeuriger cijfers) Door de verhoging zal mijn maand inkomen ongeveer met € 150 stijgen. Ik durf de verhoging ook te vragen omdat ik meer lever dan veel andere zelfoogsttuinen, die hetzelfde bedrag of hoger vragen. Veel tuinderijen hebben geen kas met tomaten, komkommers, aubergines, etc. En veel tuinderijen stoppen al in december. Het bedrag lijkt misschien veel, maar als je naar de winkelwaarde van de te oogsten biologische groenten kijkt dan valt het erg mee. Ik doe elk jaar, verdeeld door het seizoen heen, 4 steekproeven. Oogstweek nr. 25, 35, 45 en week 3. En ik kijk dan wat de biologische groente in de winkel kost. Meestal komt de prijs dan uit rond gemiddeld 15 euro per week. Je kan minstens 40 weken per jaar oogsten. Dus dat betekent dat een jaarabonnement minstens 40 x 15 = € 600 vertegenwoordigd. Oogst je minder weken bijvoorbeeld maar 30 in een jaar, dan nog kan je een winkelwaarde van 30 x 15 = € 450 oogsten. Voor de jaarvergadering op 29 januari, zal ik de steekproefcijfers van het afgelopen seizoen geven. Eigenlijk zit de kern van een CSA-boerderij erin dat je begint te rekenen bij wat de aarde èn de boer kan dragen. Dus hoe teel je groenten zonder dat je roofbouw pleegt op de grond, de natuur èn de boer! En dat bepaald de prijs van de groenten. Dus een echt duurzaam systeem. In tegenstelling tot ons huidig voedsel systeem wat eigenlijk is gebaseerd op roofbouw. Ik heb er wel vaker uitgebreider over geschreven, maar hier komt het op neer. Door de monopoliepositie van de Nederlandse supermarktketens, ze hebben gezamenlijk maar een paar inkoopkantoren, bepalen zij voor een groot deel de prijs die een boer krijgt. Ze trekken de boer het vel over de oren, waardoor de boer zo goedkoop mogelijk moet produceren. Dat is mèt gif en mèt veel goedkope krachtvoer-grondstoffen zoals soja voor onze landbouwdieren. Met als gevolg dat ons grondwater, onze natuur en ons leefmilieu al lang en nog steeds zwaar belast worden. Denk aan de insectensterfte en aan de stikstof crisis. Deze problemen zijn een direct gevolg van onze roofbouw economie waarin geldelijk gewin het leidend motief is. CSA-landbouw biedt dus een alternatief om uit deze neerwaartse spiraal te komen. Het feit dat het aantal van dit soort landbouwbedrijven snel groeit geeft ook aan dat er een groeiende behoefte is om het anders te doen.

Vanaf deze week ook weer savooiekool op het menu. Ik had nog een voorraad in de koeling staan. Ik zet ze klaar in de pipo-wagen. Voor de nieuwe leden, die nog niet of nauwelijks pompoenen hebben gehad, leg ik nog wat klaar in de pipowagen. Dit zijn dan de laatste pompoenen.

Het inhoudelijke programma van de CSA-conferentie in Deventer is klaar. Zie bijlage. Echter het praktische gedeelte behoeft nog wat invulling. Koffie en thee regelen we zelf. Voor zo'n 160 bezoekers. Dat betekent dat er een aantal keren per dag dit bij- en klaargezet moet worden. We zoeken naast andere taken hier nog vrijwilligers voor. En als we meerdere vrijwilligers hebben is dat niet zoveel werk en kan je verder gratis het conferentie-programma volgen en mee-eten. Wie wil er helpen? Op zaterdag 11 januari. Dat hoeft dus niet de hele dag, 2 uurtjes is ook fijn! Ik hoor het graag! Wil je gewoon de conferentie volgen dan kan je je aanmelden via de volgende link aanmelding CSA-conferentie De kosten zijn slechts € 25 inclusief lunch. Diner € 15.

Omdat het een 2 daagse conferentie is met op zondag excursies, zijn er deelnemers die graag willen blijven overnachten. Dat zijn bijvoorbeeld tuinders uit België of leden van andere zelfoogsttuinen of studenten of......Dus als je een 1 of meerdere slaapplekken kan aanbieden zou dat mooi zijn. Een bed is niet perse noodzakelijk. Logees kunnen ook zelf een slaapmatje en slaapzak meenemen.

Te oogsten:

Spruiten: Staan rechts van de grote tunnelkas. Oogsten door mooie grote spruiten te zoeken en die van de stengel af te breken. De kleinere spruiten graag laten zitten. Die groeien nog groter. Ongeveer 200 gram per volwassene.

Savooi kool: Ligt klaar in de pipowagen! Hoeveelheid; Een grotere voor meer persoons-huishoudens. Een kleinere voor een 1 persoonshuishouding.

Schorseneren : staat gelijk links van de grote tunnelkas, vooraan. Er zijn 4 rijen. We beginnen met de linker en buitenste rij! Anders wordt het een zooitje. Je graaft aan de linkerkant, vlak naast de buitenste de rij een gleuf van ongeveer 40 cm diep. De grond die er uit komt dan aan de linkerkant van de gleuf leggen! Dan aan de andere kant van de rij, de spitvork vlak naast de schorseneer, loodrecht in de grond duwen en dan de wortel voorzichtig los maken en uit de grond trekken. Sommigen hebben vertakkingen. Ze zijn het best minstens een vinger dik, anders hou je weinig over na het schillen. .

Winterpostelein; Bladgroente waar je goed een salade van kan maken. Staat in de kleine tunnelkas, links. Graag links vooraan beginnen met oogsten. Voorzichtig tussen de rijtjes stappen! Je pakt met de ene hand wat blaadjes en met de andere snijd je onderaan de steeltjes door. Snijden dus en niet trekken s.v.p. Dan kan er nog weer nieuwe groeien. Ongeveer 100 gram per volwassene. Kasdeur altijd weer sluiten a.u.b.

Boerenkool of palmkool. Staat vlak bij de handpomp. Zie bordje. Alleen de onderste grote mooie bladeren plukken. Dan kunnen de kleinere nog wat groter groeien. Ongeveer 400 gram per volwassene.

Aardpeer: Staat vlak bij het afdakje/schommel. Daar vandaan naar links richting composthoop lopen. Zie bordje. Sommige mensen vergelijken het met oesters of artisjok met een lichte nootachtige smaak. Aardperen zijn ook, mits vers, rauw te eten en zijn dan lekker bros en krokant. Ze combineren goed met aardappels, worteltjes, vis en noten. Echter ook met prei, erwten, bonen en broccoli gaan ze fijn samen. Oogsten; Bij linker rij beginnen. Voorzichtig met een spitvork of greep ruim voor de stengel steken. En de knolletjes uit de grond halen. Waarschijnlijk zitten ze ook aan weerszijden onder het gras. Ongeveer 250 gram per volwassene.

Prei: Zie je vanaf de pomp wel staan. Oogsten door met de spitvork de prei eerst diep los te steken. Dan onderaan vastpakken en uit de grond te trekken. Het mooie groen is ook prima om te eten! Ongeveer 250 gram per volwassene.

Groenlof: Staat links achter de grote tunnelkas. Kan je ook goed stamppot van maken, al la andijvie. Buitenste blad ziet er soms lelijk uit, maar daaronder zit prima lof! Oogsten door met een mes de "krop" onder door te snijden. Hoeveelheid. 1 kleine per persoon. Grote voor 2 personen of meer personen.

Groenselderij: Staat rechts naast de boerenkool, halverwege. Achter de peterselie. Zie bordje. Is het zusje van de bleekselderij. Het is wat sterker van smaak dan de bleke variant. Groenselderij is rijk aan mineralen en vitaminen. Groenselderij is geschikt als smaakmaker en garnering van soepen, salades en stoofschotels. Oogsten door ruim onder de stelen, de plant door te snijden of door dikke stelen af te breken. Hoeveelheid; 1 per volwassene of los een aantal stelen.

Pastinaak: Op het rechter gedeelte van de tuin. Paadje van de bieten inlopen. Staan links naast de rode bieten. Ze hebben bruine roestplekken, maar die kan je er gewoon afschillen. Oogsten met een spitvork. Ongeveer 300 gram per volwassene.

Snijbiet: Staat rechts naast de prei. 20 meter naar achteren Snijbiet oogst je zoals de naam al zegt; door te snijden. Je pakt met de ene hand een bos blad en met de andere snijd je het blad onderaan af. Als je de buitenste bladeren te groot vindt, alleen de binnenste kleinere bladeren nemen. Graag alle bladeren per plant snijden Niet te laag! Een paar cm. boven de grond. Er moeten nog groeipunten blijven, zodat weer nieuw blad kan groeien. Dan kunnen we nog weer een keer oogsten! Richthoeveelheid: Ongeveer 350 gram/volwassene.

Rucola: Staat rechts op de tuin, vooraan. Oogsten door te snijden. Dan kan er nog weer nieuwe groeien. 1 bosje per volwassene.

Winterwortel: Staan rechts op de tuin. Vooraan. Met de spitvork naast de wortels in de grondsteken en de wortels iets los steken. Wortel onderaan bij t loof pakken en uit de grond trekken. De witte en gele wortels zijn ook lekker! Ongeveer 250 gram per volwassene.

Jaarabonnement-houders mogen thuis een voorraadje aan leggen. 4 kg per volwassene is geen probleem. Draai het loof van de wortel, leg ze op een laagje zand in een kist, bak of emmer, bedek ze met een laagje zand en leg de volgende laag er bovenop. Eindig met een laag zand. De wortelen kun je tot vijf maanden in kisten op een droge, koele plek bewaren. Het zand is liefst geel maar ik gebruik zelf ook grond uit de tuin. Het zand moet licht vochtig zijn. Dus eventueel nat maken. Zorg dat er onder in de kist of emmer gaten zitten zodat teveel aan vocht weg kan. De kist koud wegzetten. Dat kan buiten onder een afdak zijn, maar kan net zo goed binnen. Wel moet je er dan voor zorgen dat je er een stuk gaas overheen legt, zodat er geen ongedierte bij kan. Muizen zijn dol op wortel.

Rode bieten: Staan op rechter gedeelte. Zie bordje vooraan. Paadje inlopen en dan na 30 meter. Oogsten door biet uit de grond te trekken. 1 hele grote of 250 gram per volwassene. Indien op het land op, dan is er voorraad in de pipowagen

Voor de liefhebber

Pompoen: Voor diegene die vorig jaar nog niet of nauwelijks pompoen heeft gehad. 1 pompoen per volwassene

Witlof-pennen(om thuis witlof te trekken) Staat links achter de grote tunnelkas, rechts van de groenlof. Steek een aantal witlof planten uit. Snij het loof vanaf 2 cm boven de wortel af. Ik kort alle wortels in op ongeveer 20 cm. Ik pak een emmer of grote bloempot en leg die op zijn kant. Ik leg een klein laagje aarde in de zijkant van de emmer/pot. En daarop een paar wortels en dan weer een laagje aarde. En dan weer wortels, en weer aarde. Totdat de emmer/pot vol is. Zorg ervoor dat de bovenkant van de wortels op gelijke hoogte zitten. Emmer/pot rechtopzetten en eventueel een klein beetje water geven. Op een warme plek zetten(13-18 °C) en licht weg houden. Bijvoorbeeld door er een bloempot op zijn kop erover heen te doen. Na ongeveer 4 weken heb je witlof.

Peterselie(platte): Staat vlak bij de handpomp. Zie bordje. Oogsten door een bosje af te snijden. Zolang de voorraad strekt.


Jan-Jaap Scholten