2019 12 20 tamme kastanjeOmdat ik 27 december een paar dagen met vakantie ga nu twee oogstberichten in één.

Afgelopen week was het weer lekker weer om buiten wat te doen. Dus hebben we de handen uit de mouwen gestoken. Zo hebben Gert en ik een tamme kastanje boom verplaatst. De tamme kastanje die bij de schommel stond was ernstig ziek. Die hebben we weggehaald om te vervangen door eentje die achter de kleine kas stond. Een hele operatie. Het was niet een heel klein boompje. En ik wilde het met een grote kluit verplaatsten. Daarvoor had ik een grote tractor geregeld, want zo'n grote boom ging mijn tractor niet redden.

Na wat zoeken naar de juiste manier lukte het ons om de boom met grote kluit omhoog te krijgen. En goed te herplanten op zijn nieuwe plek. Dat we in de toekomst daar de vruchten van mogen plukken! Zowel letterlijk als bijvoorbeeld de schaduw op een warme zomerdag! Maar zover is het nog niet. Eerst nog de winter. En omdat we nog heel veel winterwortel op het land hadden staan en die niet tegen de vorst kan, hebben Harry en ik een grote partij uit de grond gehaald om die veilig op te slaan in een koelcel. En omdat kerst voor de deur staat hebben Jenny en ik de opgeslagen rode kool schoon gepeld. Dus die kan je op je menu zetten. Daarnaast is het tijd om de rode russen te plukken. 2019 12 20 red russianOfficieel heet het Red Russian of Ragged jack. Deze kool was in de negentiende eeuw een belangrijk voedselgewas. Daarnaast heeft de plant een hoge sierwaarde. De diep ingesneden paarsgroene bladeren met paarsrode nerven zijn een lust voor het oog.

Je plukt de onderste grote bladeren, zodat de kleinere nog groter kunnen groeien. In de keuken kun je deze bladkool als rauwkost gebruiken, maar roerbakken in oosterse gerechten is ook een mogelijkheid. In de bijlage een recept voor hoummous met red russian.

Nog weer even over hoe we oogsten. Laatst zag ik resten van geoogste prei liggen. Als afval eraf gesneden.

2019 12 20 resten prei
Veel van ons zijn gewend aan prei uit de winkel. En daar is vaak de hele bovenkant van de prei eraf gesneden. Waarom? Niet omdat de rest niet eetbaar is! Maar om de simpele reden, omdat het anders niet in de kist past! Er wordt dan veel eetbaars weggegooid. De gehele prei is eetbaar. Al het groen wat nog mooi is, is te gebruiken. Fijn snijden en iets langer garen dan het witte gedeelte. De Chinese restaurants doen niet anders! Ik heb de bruikbare gedeelten eraf gesneden en mee naar huis genomen. We telen geen prei om grote hoeveelheden aan de wormen te voeren!

Naast het inhoudelijke programma begint ook het praktische gedeelte van de CSA-conferentie in Deventer vorm te krijgen. Koffie en thee regelen we zelf. Voor zo'n 180 bezoekers. Dat betekent dat er een aantal keren per dag dit bij- en klaargezet moet worden. We zoeken naast andere taken hier nog vrijwilligers voor. En als we meerdere vrijwilligers hebben is dat steeds een uurtje werk en kan je verder gratis het conferentie-programma volgen. Wie wil er helpen? Op zaterdag 11 januari. Dat hoeft dus niet de hele dag, een uurtje is ook al fijn! Ik hoor het graag! Wil je gewoon de conferentie volgen dan kan je je aanmelden via de volgende link: aanmelding CSA-conferentie De kosten zijn slechts € 25 inclusief lunch. Diner € 15.

De Nieuwe Akker heeft geen verharde parkeerplaats en paden. Dat betekent dat bij langdurig nat weer het wat lastiger kan worden om de tuin te bereiken. In de vorige nieuwsbrief heb ik een alternatieve parkeeroptie genoemd. Mochten de paden erg modderig worden dan gaan we houtsnippers strooien.

Vorige oogstbericht had ik per ongeluk de verkeerde datum genoemd. Maar de leden vergadering is dus op 29 januari ! Van 19:30 – 22:00 uur. Dus graag vastleggen in je agenda. Meer info over de locatie en agenda volgt nog. Als je je alvast wilt aanmelden kan dat. Dan graag een e-mailtje.

Een goede vriendin die ik via de toneelgroep Blauwe Maandag ken, is heen gegaan. Ik ken haar bijna 30 jaar en zag haar elke maandagavond. We hebben lief en leed en veel meer gedeeld. Mooie voorstellingen gemaakt. Samen gelachen en gehuild. Vooral de laatste tijd, toen ze ernstig en ongeneeslijk ziek werd en wij als toneelgroep afscheid van haar moesten nemen. Ze had al jong haar moeder en vader verloren. Wij van onze toneelgroep, wij zijn dan ook een soort familie voor haar. Het haar helpen het leven te verlaten en waardig afscheid nemen heeft ons als groep nog dichter bij elkaar gebracht. We hebben tijdens de uitvaart met tranen in onze ogen uit volle borst voor haar gezongen. Om haar en om het leven. Om het leven uit volle borst samen te vieren. Want daar draait het om. Om samen het leven te vieren! Ik hoop dat we samen met onze dierbaren fijne dagen hebben. Ik wens je dat van harte toe. Ook in het nieuwe jaar.

Te oogsten:

Red Russian: Staan in de kleine tunnelkas aan de rechterkant. Je plukt de onderste grote bladeren, zodat de kleinere nog groter kunnen groeien. In de keuken kun je deze bladkool als rauwkost gebruiken, maar roerbakken in oosterse gerechten is ook een mogelijkheid. Hoeveelheid ongeveer 150 gram per volwassene.

Spruiten: Staan rechts van de grote tunnelkas. Oogsten door mooie grote spruiten te zoeken en die van de stengel af te breken. De kleinere spruiten graag laten zitten. Die groeien nog groter. Ongeveer 200 gram per volwassene.

Rode kool: Ligt klaar in de pipowagen! Hoeveelheid; Een grotere voor meer persoons-huishoudens. Een kleinere voor een 1 persoonshuishouding.

Schorseneren : staat gelijk links van de grote tunnelkas, vooraan. Er zijn 4 rijen. We beginnen met de linker en buitenste rij! Anders wordt het een zooitje. Je graaft aan de linkerkant, vlak naast de buitenste de rij een gleuf van ongeveer 40 cm diep. De grond die er uit komt dan aan de linkerkant van de gleuf leggen! Dan aan de andere kant van de rij, de spitvork vlak naast de schorseneer, loodrecht in de grond duwen en dan de wortel voorzichtig los maken en uit de grond trekken. Sommigen hebben vertakkingen. Ze zijn het best minstens een vinger dik, anders hou je weinig over na het schillen. .

Winterpostelein; Bladgroente waar je goed een salade van kan maken. Staat in de kleine tunnelkas, links. Graag links vooraan beginnen met oogsten. Voorzichtig tussen de rijtjes stappen! Je pakt met de ene hand wat blaadjes en met de andere snijd je onderaan de steeltjes door. Snijden dus en niet trekken s.v.p. Dan kan er nog weer nieuwe groeien. Ongeveer 100 gram per volwassene. Kasdeur altijd weer sluiten a.u.b.

Boerenkool of palmkool. Staat vlak bij de handpomp. Zie bordje. Alleen de onderste grote mooie bladeren plukken. Dan kunnen de kleinere nog wat groter groeien. Ongeveer 400 gram per volwassene.

Aardpeer: Staat vlak bij het afdakje/schommel. Daar vandaan naar links richting composthoop lopen. Zie bordje. Sommige mensen vergelijken het met oesters of artisjok met een lichte nootachtige smaak. Aardperen zijn ook, mits vers, rauw te eten en zijn dan lekker bros en krokant. Ze combineren goed met aardappels, worteltjes, vis en noten. Echter ook met prei, erwten, bonen en broccoli gaan ze fijn samen. Oogsten; Bij linker rij beginnen. Voorzichtig met een spitvork of greep ruim voor de stengel steken. En de knolletjes uit de grond halen. Waarschijnlijk zitten ze ook aan weerszijden onder het gras. Ongeveer 250 gram per volwassene.

Prei: Zie je vanaf de pomp wel staan. Oogsten door met de spitvork de prei eerst diep los te steken. Dan onderaan vastpakken en uit de grond te trekken. Het mooie groen is ook prima om te eten! Ongeveer 250 gram per volwassene.

Groenlof: Staat links achter de grote tunnelkas. Kan je ook goed stamppot van maken, al la andijvie. Buitenste blad ziet er soms lelijk uit, maar daaronder zit prima lof! Oogsten door met een mes de "krop" onder door te snijden. Hoeveelheid. 1 kleine per persoon. Grote voor 2 personen of meer personen.

Groenselderij: Staat rechts naast de boerenkool, halverwege. Achter de peterselie. Zie bordje. Is het zusje van de bleekselderij. Het is wat sterker van smaak dan de bleke variant. Groenselderij is rijk aan mineralen en vitaminen. Groenselderij is geschikt als smaakmaker en garnering van soepen, salades en stoofschotels. Oogsten door ruim onder de stelen, de plant door te snijden of door dikke stelen af te breken. Hoeveelheid; 1 per volwassene of los een aantal stelen.

Pastinaak: Op het rechter gedeelte van de tuin. Paadje van de bieten inlopen. Staan links naast de rode bieten. Ze hebben bruine roestplekken, maar die kan je er gewoon afschillen. Oogsten met een spitvork. Ongeveer 300 gram per volwassene.

Snijbiet: Staat rechts naast de prei. 20 meter naar achteren Snijbiet oogst je zoals de naam al zegt; door te snijden. Je pakt met de ene hand een bos blad en met de andere snijd je het blad onderaan af. Als je de buitenste bladeren te groot vindt, alleen de binnenste kleinere bladeren nemen. Graag alle bladeren per plant snijden Niet te laag! Een paar cm. boven de grond. Er moeten nog groeipunten blijven, zodat weer nieuw blad kan groeien. Dan kunnen we nog weer een keer oogsten! Richthoeveelheid: Ongeveer 350 gram/volwassene.

Rucola: Staat rechts op de tuin, vooraan. Oogsten door te snijden. Dan kan er nog weer nieuwe groeien. 1 bosje per volwassene.

Winterwortel: Staan rechts op de tuin. Vooraan. Met de spitvork naast de wortels in de grondsteken en de wortels iets los steken. Wortel onderaan bij t loof pakken en uit de grond trekken. De witte en gele wortels zijn ook lekker! Ongeveer 250 gram per volwassene.

Jaarabonnement-houders mogen thuis een voorraadje aan leggen. 4 kg per volwassene is geen probleem. Draai het loof van de wortel, leg ze op een laagje zand in een kist, bak of emmer, bedek ze met een laagje zand en leg de volgende laag er bovenop. Eindig met een laag zand. De wortelen kun je tot vijf maanden in kisten op een droge, koele plek bewaren. Het zand is liefst geel maar ik gebruik zelf ook grond uit de tuin. Het zand moet licht vochtig zijn. Dus eventueel nat maken. Zorg dat er onder in de kist of emmer gaten zitten zodat teveel aan vocht weg kan. De kist koud wegzetten. Dat kan buiten onder een afdak zijn, maar kan net zo goed binnen. Wel moet je er dan voor zorgen dat je er een stuk gaas overheen legt, zodat er geen ongedierte bij kan. Muizen zijn dol op wortel.

Rode bieten: Staan op rechter gedeelte. Zie bordje vooraan. Paadje inlopen en dan na 30 meter. Oogsten door biet uit de grond te trekken. 1 hele grote of 250 gram per volwassene. Indien op het land op, dan is er voorraad in de pipowagen

Voor de liefhebber

Witlof-pennen(om thuis witlof te trekken) Staat links achter de grote tunnelkas, rechts van de groenlof. Steek een aantal witlof planten uit. Snij het loof vanaf 2 cm boven de wortel af. Ik kort alle wortels in op ongeveer 20 cm. Ik pak een emmer of grote bloempot en leg die op zijn kant. Ik leg een klein laagje aarde in de zijkant van de emmer/pot. En daarop een paar wortels en dan weer een laagje aarde. En dan weer wortels, en weer aarde. Totdat de emmer/pot vol is. Zorg ervoor dat de bovenkant van de wortels op gelijke hoogte zitten. Emmer/pot rechtopzetten en eventueel een klein beetje water geven. Op een warme plek zetten(13-18 °C) en licht weg houden. Bijvoorbeeld door er een bloempot op zijn kop erover heen te doen. Na ongeveer 4 weken heb je witlof.

Nieuwe Zeelandse spinazie: Staat op rechter gedeelte van de tuin, achter de snijbiet. Is geen echte spinazie maar is qua smaak en gebruik ongeveer gelijk aan echte spinazie. Van Nieuw-Zeelandse spinazie oogst je zowel de bladeren als de jonge stengel-toppen. Door het afsnijden, snoei je als het ware en gaat de plant zich alsmaar meer vertakken. Ongeveer 400 gram per volwassene.

Peterselie(platte): Staat vlak bij de handpomp. Zie bordje. Oogsten door een bosje af te snijden. Zolang de voorraad strekt.


Jan-Jaap Scholten