De eerste nachtvorst is geweest. Ben blij dat we vorige week alle pompoenen van het land hebben gehaald. Maandag, begin van de middag werd duidelijk dat er toch kans op nachtvorst was. Ik heb toen op de tuin zoveel mogelijk vorstgevoelige groenten afgedekt met vliesdoek. Dat is een heel dun geweven wit doek, wat de planten tegen een paar graden vorst kan beschermen en licht doorlaat. Vooral de sperziebonen zijn vorstgevoelig.

Daar heb ik dan ook gedeeltelijk dubbeldik doek overheen gedaan. Terwijl ik dit schrijf, donderdagochtend vroeg, zijn we 2 koude nachten met vorst verder. Ben benieuwd of de sperziebonen het houden. Volgend jaar zaai ik de 3e zaaiing sperziebonen dan toch maar 2 weken vroeger dan dit jaar. Want ze begonnen nu net op gang te komen. Ach vorig jaar hadden we een hele warme oktober en toen was het prima. Elk jaar is weer anders. Kan je geen peil op trekken. Als je iets wil oogsten dat onder doek zit, mag je dit eraf halen en na het oogsten er weer overheen leggen. Als het vriest, koppel ik de handpomp af. Om kapot vriezen te voorkomen. Als de dagen weer dooi zijn koppel ik het weer aan.

Sommigen zullen het wel gezien hebben; dat rijtje plantjes in het midden van de grote tunnelkas. In de kleine tunnelkas staan ze ook. Het is Russische bladkool, althans zo noem ik het, want het heet Red Russian. Het is verwant aan de boerenkool en heeft grote grillig ingesneden bladeren, vaak met rood- of paarsachtige nerven. Het blad is goed te eten als rauwkost. Om het zo laat in het seizoen nog in de kas op te kweken is een experiment. We zullen zien. Ze moeten in ieder geval nog een tijdje groeien. We hebben afgelopen week weer flink de handen uit de mouwen gestoken. Op dinsdagochtend heeft Jenny orde in de takken-chaos bij de bosrand geschapen. Harry heeft de stokbonen opgeruimd. En op woensdagochtend heeft Christa de 40 grote aubergine planten in de grote tunnelkas weggehaald. Er hing nog een paar kilo aubergine aan! En Bram en Gert hebben de wilgen langs de slootkant bij het toilethuisje geknot. Twee jaar geleden had ik hier om de 1,5 meter een dikke wilgentak in de grond gestopt. Het waren inmiddels echte bomen geworden. Een metertje of 6 hoog.

Tijd om te knotten.

We zijn al een tijd bezig om een vaste plek voor de Nieuwe Akker te realiseren. Tot nu toe pacht de Nieuwe Akker de grond van Woningbouwvereniging Rentree met steeds tijdelijke pachtcontracten. De onzekerheid of we kunnen blijven maakt het lastig om de tuinderij verder te ontwikkelen en zorgt bij mijzelf soms voor veel kopzorgen. De nieuwe directeur van Rentree heeft ons de toezegging gedaan, dat we in ieder geval volgend jaar nog kunnen blijven. Vorig jaar hebben een aantal betrokken leden, zich verenigd in een kerngroep. Om de Nieuwe Akker te helpen om een vaste plek te realiseren. Inmiddels zijn er verschillende lijnen uit gezet. Een daarvan is naar Gemeente Deventer. Zo heeft de kerngroep een presentatie over de Nieuwe Akker bij Groen Links gehouden. De Nieuwe Akker is een CSA-organisatie. CSA staat voor Community Supported Agriculture. Een systeem waarin de boer en de consument een samenwerking aangaan. De boer produceert op natuurlijke wijze gezond voedsel voor de consument en de consument betaald hiervoor een eerlijke prijs. Zodanig dat de boer een redelijk inkomen kan vergaren en geen roofbouw op de grond, het milieu, de dieren of zichzelf hoeft te plegen. Omdat er geen tussenhandel(groothandel, supermarkten, etc.) is, maar de boer rechtstreeks aan de consument levert, is er een acceptabele voedselprijs mogelijk. Doordat de consument zich verbind aan “zijn” boerderij wordt het logisch om die te gaan steunen en helpen. Dat kan varieren van het inderdaad betalen van een eerlijke prijs voor de producten tot het meehelpen op de boerderij zelf, het bouwen en onderhouden van een website, het ondersteunen van andere Pr-activiteiten, zoals op open dagen én zoals hierboven genoemd, het helpen realiseren van een langdurig toekomstperspectief van de boerderij. Hierdoor is er een landbouw mogelijk die natuur inclusief is. In tegenstelling tot veel huidige landbouw die juist de natuur en ons milieu beschadigd door het gebruik van eenzijdige monoculturen, zeer giftige pesti-, fungi- en herbiciden en in het geval van de veeteelt, de productie van veel stikstof. En je kan vraagtekens plaatsen bij de kwaliteit van het hier geproduceerde voedsel en wat dat betekent voor onze gezondheid. Kortom, een CSA-boerderij of tuinderij is een waardevol alternatief voor de gemeenschap. De Kerngroep gaat eind november een presentatie aan het college van bestuur van de Gemeente Deventer houden. Ik ben benieuwd. [foto]Deze week komt de boerenkool op het oogstmenu. Nu het gevroren heeft zal die ook iets zoeter smaken. We oogsten de onderste grote bladeren zodat de kleinere nog wat groter kunnen groeien. Ik heb gisteren gekeken hoe de aardperen zijn.

Nou, die zijn ook klaar om geoogst te worden. De knol heeft slechts een dunne schil en schillen is niet nodig. De aardpeer kan rauw, bijvoorbeeld als salade, gegeten worden. De smaak van de knol is lichtelijk zoet, notig en heeft iets van een artisjok. De witte of roze knollen verkleuren aan de lucht snel naar bruin. De aardpeer kan gewoon gekookt worden en zo gegeten. De kooktijd varieert van 10 minuten voor de kleinste aardperen, tot 30 minuten voor de grootste. Ook is het mogelijk de aardpeer na kort koken te bakken, net als aardappelen, al dan niet met toevoegen van kruiden, knoflook, etc.

 

 

 

 

Te oogsten:

Boerenkool: Staat vlak bij de handpomp. Zie bordje. Alleen de onderste grote mooie bladeren plukken. Dan kunnen de kleinere nog wat groter groeien. Ongeveer 400 gram per volwassene.

Aardpeer: Staat vlak bij het afdakje/schommel. Daar vandaan naar links richting composthoop lopen. Zie bordje. Sommige mensen vergelijken het met oesters of artisjok met een lichte nootachtige smaak. Aardperen zijn ook, mits vers, rauw te eten en zijn dan lekker bros en krokant. Ze combineren goed met aardappels, worteltjes, vis en noten. Echter ook met prei, erwten, bonen en broccoli gaan ze fijn samen. Oogsten; Bij linker rij beginnen. Voorzichtig met een spitvork of greep ruim voor de stengel steken. En de knolletjes uit de grond halen. Waarschijnlijk zitten ze ook aan weerszijden onder het gras. Ongeveer 250 gram per volwassene.

Prei: Zie je vanaf de pomp wel staan. Oogsten door met de spitvork de prei eerst diep los te steken. Dan onderaan vastpakken en uit de grond te trekken. Het mooie groen is ook prima om te eten! Ongeveer 200 gram per volwassene.

Groenlof: Staat links achter de grote tunnelkas. Kan je ook goed stamppot van maken, al la andijvie. Oogsten door met een mes de "krop" onder door te snijden. Hoeveelheid. 1 kleine per persoon. Grote voor 2 personen of meer personen.

Groenselderij: Staat rechts naast de boerenkool, halverwege. Achter de peterselie. Zie bordje. Is het zusje van de bleekselderij. Het is wat sterker van smaak dan de bleke variant. Groenselderij is rijk aan mineralen en vitaminen. Groenselderij is geschikt als smaakmaker en garnering van soepen, salades en stoofschotels. Oogsten door ruim onder de stelen, de plant door te snijden of door dikke stelen af te breken. Hoeveelheid; 1 per volwassene of los een aantal stelen.

Pastinaak: Op het rechter gedeelte van de tuin. Paadje van de bieten inlopen. Staan links naast de rode bieten. Ze hebben bruine roestplekken, maar die kan je er gewoon afschillen. Oogsten met een spitvork. Ongeveer 300 gram per volwassene.

Pompoenen: Liggen nu onder het afdakje naast de schommel. Butternut; Een lichtbruine middelgrote pompoen. Lijkt ook wel op een kalebas. Met dik oranje vruchtvlees. Of Black Futsu; Is een middelgrote pompoen. Eerst donker groen van kleur. Daarna verandert de kleur naar lichtgroen en oranje. Lijkt qua smaak op de muskaatpompoen. Of Oranje hokkaido pompoen. Bekendste consumptie-pompoen. Hoeveelheid; Ongeveer 1 kg/volwassene.

Jaar-abonnementhouders mogen bovenstaande pompoenen extra meenemen om thuis op te slaan! 10 kg opslaan per volwassene is geen probleem.

Knolselderij: Staan helemaal rechts op het land. Knol uitzoeken en dan met een groot mes ruim onder de knol door, de wortels doorsnijden. Dan knol aan loof uit de grond trekken. Richthoeveelheid: 1 per volwassene.

Rucola: Staat rechts op de tuin, vooraan. Oogsten door te snijden. Dan kan er nog weer nieuwe groeien. 1 bosje per volwassene.

Zomerwortels: Staan rechts op de tuin. Vooraan. Met de spitvork naast de wortels in de grondsteken en de wortels iets los steken. Wortel onderaan bij t loof pakken en uit de grond trekken. Ongeveer 250 gram per volwassene.

Rode bieten: Staan op rechter gedeelte. Zie bordje vooraan. Paadje inlopen en dan op rechter teeltbed! Oogsten door biet uit de grond te trekken. 1 hele grote of 250 gram per volwassene.

Voor de liefhebber

Snijbiet: Staat rechts naast de prei. 20 meter naar achteren Snijbiet oogst je zoals de naam al zegt; door te snijden. Je pakt met de ene hand een bos blad en met de andere snijd je het blad onderaan af. Als je de buitenste bladeren te groot vindt, alleen de binnenste kleinere bladeren nemen. Graag alle bladeren per plant snijden Niet te laag! Een paar cm. boven de grond. Er moeten nog groeipunten blijven, zodat weer nieuw blad kan groeien. Dan kunnen we nog weer een keer oogsten! Richthoeveelheid: Ongeveer 350 gram/volwassene.

Sperzieboon. Saxa; robuust type. Ze zijn in 3 verschillende rijen van ongeveer 20 meter gezaaid. Helemaal achteraan gelijk rechts naast de boerenkool en vooraan en achteraan links naast de winterprei. Voorzichtig plukken. Richthoeveelheid; 200 gram per volwassene.

Groene kleine puntpaprika. In de grote kas. Rechterrij. De laatste kleine paprikaatjes. 2 per volwassene. Zolang de voorraad strekt.

Tomaat: Er zijn 5 verschillende soorten tomaten. Je mag per volwassene 100 gram in totaal plukken. Of het nu kerstomaatjes of een grote vleestomaten is. De grote vleestomaat graag met een snoeischaar oogsten. De tomaten kleuren thuis nog na. Zolang de voorraad strekt.

Nieuwe Zeelandse spinazie: Staat op rechter gedeelte van de tuin, achter de snijbiet. Is geen echte spinazie maar is qua smaak en gebruik ongeveer gelijk aan echte spinazie. Van Nieuw-Zeelandse spinazie oogst je zowel de volgroeide bladeren als de jonge stengel-toppen. Door het afsnijden, snoei je als het ware en gaat de plant zich alsmaar meer vertakken. Ongeveer 400 gram per volwassene.

Peterselie(platte): Staat vlak bij de handpomp. Zie bordje. Oogsten naar behoefte. Er staat veel .Oogsten door af te snijden.


Jan-Jaap Scholten